کد مطلب:36056 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:181

پرهیز از مطالب مافوق ادراک











(و دع القول فیما لا تعرف)

«و سخن در موضوعی كه شناخت آن را نداری رها كن»

دستورالعمل بسیار مهمی است كه چیزی را نمیدانی نگو.

در جای یگر می فرمایند: «لا تقل ما لا تعلم بل لا تقل كل ما تعلم فان الله سبحانه قد فرض علی جوارحك كلها فرائض یحتج بها علیك یوم القیامه»[1].

آنچه را كه نمیدانی نگو بلكه هر چه را هم می دانی مگو زیرا خداوند سبحان بر همه اعضاء تو احكامی را واجب كرده كه روز قیامت با آن واجبات، بر تو احتجاج می كند و دلیل آورده و تو را محكوم می سازد.

نیز آن بزرگوار فرموده اند: «اذا سئلتم عما لا تعلمون فاهربوا قالوا: و كیف الهرب؟ قال: تقولون: الله اعلم»[2].

حق خدا بر بندگان چیست؟ فرمود: اینكه چیزی را بگویند كه می دانند و نزد چیزی كه نمیدانند توقف و ایست كنند.

شهید ثانی قدس سره می گویند: راجع به قاسم بن محمد بن ابی بكر یكی از فقهاء مدینه كه علم و فقه او متفق علیه بین مسلمین است نقل شده كه مطلبی را از او پرسش

[صفحه 41]

كردند او در پاسخ گفت: نمی دانم. پرسش كننده گفت: من به سوی تو آمده ام و جز تو كسی را نمی شناسم قاسم گفت: نگاه به بلندی محاسن من و كثرت جمعیتی كه بر دور من گرد آمده اند مكن بخدا سوگند من این مطلب را نمی دانم. بزرگی از قریش كه در كنار قاسم نشسته بود خطاب به او كرده و گفت: ای فرزند برادر همواره این روش و شیوه را داشته باش چه آنكه به خدا سوگند ومن تو را در مجلسی ندیدم كه شریفتر و بیداركننده تر از امروز باشی. قاسم گفت: و الله لان یقطع لسانی احب الی ان اتكلم بما لا علم لی به[3] بخدا سوگند اگر زبانم قطع شود در نزد من محبوبتر از آنست كه تكلم كنم به آنچه كه نمیدانم.

خوانندگان عزیز این بحث، بحثی وسیع است و مصادیق بسیاری دارد، دروغ گفتن و مبالغه گوئیها و شایعه پراكنیها و فتواهای بدون علم، از مصادیق این بحث گسترده استو كلا باید در هر دو مورد و در هر رابطه ای از گفتن مطلبی كه از آن آگاهی نداریم سخت اجتناب بنمائیم.


صفحه 41.








    1. نهج البلاغه كلمه 374 از كلمات قصار.
    2. منیه المرید ص 104.
    3. منیه المرید ص 154.